„Hisoria magistra vitae” ( Historia nauczycielką życia) - to powiedzenie znamy od dzieciństwa. Historia Polski była szczególnie dynamiczna. Aby lepiej ją poznać warto jej „dotknąć”. W ramach akcji Ministerstwa Edukacji Narodowej „Szkoła pamięta” uczniowie Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Załukach wspominali bliskich, jak i tych, którzy zapisali się w historii – tej ogólnonarodowej i lokalnej. Pamięć o tych którzy odeszli jest wyrazem szacunku dla ich życia i dokonań.
Uczniowie klas 0-5 i 8 wybrali się do Królowego Mostu na cmentarz. Tam uporządkowali pomnik – zbiorową mogiłę Mieszkańców wsi Popówka, pomordowanych 3 lipca 1943 roku, zapalili znicze na grobach opuszczonych, zapomnianych. Spotkali też panią, która pokazała grób p. Luby Prokopowicz, która tuż po wojnie była przez jakiś czas nauczycielem w szkole w Królowym Moście. Zapalili tam znicz i poszli szukać najstarszych grobów cmentarza w Królowym Moście.
Uczniowie klasy 3 z wychowawcą i rodzicami udali się również do Popówki, gdzie Niemiecka żandarmeria rozstrzelała 37 mieszkańców, w tym 16 dzieci a zabudowania rozebrano i spalono. Protekstem do pacyfikacji była współpraca mieszkańców Popówki z działajacymi w pobliżu oddziałami partyzantów. Pan Sławomir Rogacz wykosił teren wkoło pomników a uczniowie z rodzicami uporządkowali miejsce pamięci narodowej i zapalili zakupione z własnych oszczędności znicze. Po pracy fizycznej wszyscy z apetytem zjedli przepyszne, ekologiczne bułeczki które przygotowała p.Ania Rogacz.
Uczniowie klasy 6 porządkowali miejscowe krzyże, które symbolizują miejsce ostatniego pożegnania zmarłego ze swoją społecznością, gdzie zostawia cały swój dorobek życia by przejść do wieczności.
W ramach wyjazdu uczniowie klasy 7 poznali miejsca spoczynku wyznawców współistniejących niegdyś na polskiej ziemi religii: katolickiej, prawosławnej i żydowskiej. Dowodem na ich istnienie są ocalałe cmentarze. Okres II wojny światowej przyniósł tę niechlubną kartę naszej historii – tolerancję zastąpiła nienawiść, nieufność i złość. Czego dowodem są nierzadko zapomniane i zniszczone miejsca pochówków dawnych mieszkańców Podlasia. Nasi uczniowie zapoznali się z historią żydowskiej społeczności, posprzątali śmiecie, zapalili znicze i położyli małe kamyczki na zrujnowanych nagrobkach.
Celem całej inicjatywy było zwrócenie uwagi młodych ludzi na potrzebę pielęgnowania pamięci o bohaterach naszej wolności, szczególnie tych, którzy są związani z historią danego miejsca, regionu, społeczności.